عفونت باکتریایی سالمونلا
عفونت سالمونلا (سالمونلوز) یک بیماری باکتریایی شایع است که بر روی روده اثر می گذارد. باکتری سالمونلا در روده حیوانات و انسان ها زندگی می کنند و از طریق مدفوع دفع می شود. انسان ها بیشتر از طریق آب یا غذای آلوده مبتلا می شوند.
برخی از افراد مبتلا به عفونت سالمونلا فاقد هر گونه علایمی می باشند. اکثر افراد در عرض 8 تا 72 ساعت پس از قرار گرفتن در معرض عامل بیماری زا به اسهال، تب و گرفتگی معده (شکم) دچار می شوند. زمانی که به سالمونلا مبتلا می شوید، به این معنی است که باکتری های کافی از اسید معده و سیستم ایمنی شما عبور کرده اند تا شما را بیمار کنند. باکتری سالمونلا به سلول‌هایی که روده‌های شما را می‌پوشانند حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. این امر جذب آب را برای بدن سخت می کند که می تواند باعث گرفتگی معده شود. آب به شکل اسهال از بدن شما خارج می شود. بعضی مبتلایان در عرض چند روز تا یک هفته بدون دریافت درمان خاصی بهبود می یابند. در مواردی، اسهال باعث کم آبی شدید بدن می شود و نیاز به مراقبت سریع پزشکی دارد. چنانچه عفونت به خارج از روده گسترش یابد، عوارض تهدید کننده زندگی نیز ممکن است ایجاد شود. احتمال ابتلا به عفونت سالمونلا با سفر به کشورهایی که آب آشامیدنی تمیز و دفع فاضلاب مناسب ندارند، بیشتر است. هر کسی ممکن است به سالمونلا مبتلا شود، اما ممکن است بسته به سن، شرایط زندگی و برخی بیماری ها و داروها، در معرض خطر عفونت یا بیماری جدی باشید.
علائم وجود باکتری سالمونلا
عفونت سالمونلا معمولاً با خوردن گوشت خام یا نیم پز، مرغ و تخم مرغ یا محصولات تخم مرغ یا با نوشیدن شیر غیر پاستوریزه ایجاد می شود. دوره کمون – زمان بین قرار گرفتن در معرض و بیماری – می تواند 6 ساعت تا 6 روز باشد. علائم و نشانه های احتمالی عفونت سالمونلا عبارتند از:
- اسهال ،گرفتگی معده (شکم)، تب ، حالت تهوع ، استفراغ ، لرز ، سردرد ، خون در مدفوع
علائم و نشانه های عفونت سالمونلا معمولاً چند روز تا یک هفته طول می کشد. اسهال ممکن است تا 10 روز طول بکشد، اما ممکن است چندین ماه طول بکشد تا روده ها به عادات معمول مدفوع برگردند. تعدادی از انواع باکتری های سالمونلا منجر به تب حصبه می شوند، یک بیماری گاهی کشنده که در کشورهای در حال توسعه شایع تر است.
علل و عوامل ابتلا به عفونت سالمونلا
باکتری سالمونلا در روده افراد، حیوانات و پرندگان زندگی می کند. بیشتر افراد با مصرف غذا یا آبی که توسط مدفوع آلوده شده است به سالمونلا مبتلا می شوند.
۱) انتقال سالمونلا از غذا و آب آلوده
- گوشت خام، مرغ و غذاهای دریایی: مدفوع ممکن است در طی فرآیند قصابی به گوشت خام و مرغ وارد شود. اگر غذاهای دریایی از آب آلوده برداشت شوند ممکن است آلوده شده باشند
- تخم مرغ خام یا نیم پز: در حالی که پوسته تخم‌مرغ ممکن است مانع کاملی برای آلودگی به نظر برسد، برخی از جوجه‌های آلوده تخم‌هایی تولید می‌کنند که حاوی سالمونلا هستند، حتی قبل از اینکه پوسته آن تشکیل شود
- لبنیات غیر پاستوریزه: شیر و فرآورده های شیر غیرپاستوریزه – که گاهی اوقات شیر خام نامیده می شود – ممکن است به سالمونلا آلوده باشند. فرآیند پاستوریزاسیون باکتری های مضر از جمله سالمونلا را از بین می برد.
- میوه ها و سبزیجات: برخی از محصولات تازه، به ویژه انواع وارداتی، ممکن است در مزرعه آبیاری شوند یا در طی فرآوری با آب آلوده به سالمونلا شسته شوند. هنگامی که آب گوشت خام و مرغ در تماس با غذاهای نپخته مانند سالاد قرار می گیرد، ممکن است در آشپزخانه نیز آلودگی ایجاد شود.
- غذای توسط افراد مبتلا و یا غیربهداشتی تهیه شود:
بسیاری از غذاها زمانی که توسط افرادی تهیه می شوند که دست های خود را پس از استفاده از توالت یا تعویض پوشک یا پس از دست زدن به غذای آلوده به طور کامل نمی شویند، آلوده می شوند.
۲) انتقال سالمونلا ازسطوح آلوده
اگر افراد به چیزی که آلوده است دست بزنند و سپس انگشتان خود را در دهان بگذارند، عفونت نیز ممکن است رخ دهد.
۳) انتقال سالمونلا از حیوانات خانگی و سایر حیوانات آلوده
حیوانات و حیوانات خانگی، به ویژه پرندگان و خزندگان، ممکن است باکتری سالمونلا را روی پر، خز، پوست یا در مدفوع خود حمل کنند. برخی از غذاهای حیوانات خانگی ممکن است به سالمونلا آلوده شده و حیوانات را آلوده کنند.
۴) عوامل خطر در عفونت باکتریایی سالمونلا :
عواملی که ممکن است افزایش دهنده خطر ابتلا به این بیماری باشند، عبارتند از:
- فعالیت هایی که ممکن است شما را در تماس نزدیک با باکتری سالمونلا قرار دهد
- مشکلات سلامتی که ممکن است به طور کلی مقاومت شما را در برابر عفونت ضعیف کند
تشخیص عفونت سالمونلا
تشخیص عفونت سالمونلا مستلزم آزمایش یک نمونه (نمونه)، مانند مدفوع یا خون است. آزمایش می تواند به تصمیم گیری درست در در مورد روند درمان کمک کند. عفونت زمانی تشخیص داده می شود که یک آزمایش آزمایشگاهی باکتری سالمونلا را در مدفوع، بافت بدن یا مایعات تشخیص دهد.
به صورت معمول تشخیص سالمونلا با استفاده از روش مبتنی بر کشت صورت می گیرد که زمانبر است اما تا به امروز، چندین روش سریع با تکنیک‌های شناسایی مختلف توسعه یافته‌اند که شامل سنجش‌های مبتنی بر ایمونولوژی، سنجش‌های مبتنی بر مولکولی، تشخیص مبتنی بر طیف‌سنجی جرمی، تشخیص مبتنی بر طیف‌سنجی(spectroscopy-based )، تشخیص فنوتیپ optical و حسگرهای زیستی الکتروشیمیایی(electrochemical biosensors) است. از دو دهه گذشته، سنجش‌های مبتنی بر ایمونولوژی و مبتنی بر مولکولی سریع‌ترین روش‌های تشخیص تحلیلی هستند که به دلیل پیشرفت در علوم مولکولی توسعه یافته‌اند. پیشرفت عظیمی در این روش ها با معرفی آنتی بادی ها و ژن های هدف خاص تر ایجاد شده است.
در میان روش های مولکولی واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) به دلیل قابلیت اطمینان، دقت بالا و نتایج تشخیص بسیار خاص، استاندارد طلایی در شناسایی باکتری‌ها و همچنین کاربرد تشخیصی در نظر گرفته می‌شود. از PCR به طور گسترده برای تشخیص و شناسایی سالمونلا استفاده می شود. PCR با تقویت یا تکثیر انتخابی یک منطقه DNA تعریف شده منحصر به فرد، با استفاده از مواد مولکولی خاص در یک شرایط خاص، تولید هزاران تا میلیون‌ها نسخه از توالی‌های DNA هدفمند عمل می‌کند. یک زمان کوتاه در عرض 16 ساعت از شروع تا تشخیص، PCR را به ابزاری عالی در یک کاربرد تشخیصی تبدیل کرده است. تا به امروز، PCR هنوز به عنوان یک تاییدیه اجباری شناسایی میکروبی استفاده می شود و فناوری PCR همچنان در حال تکامل است. در این راستا یک آزمایش مبتنی بر واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR) برای تشخیص سالمونلا تیفی در نمونه‌های خون بیماران مبتلا به تب حصبه ایجاد شد. بدین منظور از دو جفت پرایمر الیگونوکلئوتیدی برای تکثیر یک قطعه 343 جفت باز از ژن فلاژلین S. typhi استفاده شد.
سالمونلا PCR به طور عمده برای بررسی آلودگی محیطی استفاده می شود. چنانچه درخواست شود که PCR سالمونلا بر روی نمونه روده ای انجام شود، هر دو کشت باکتریایی و PCR برای افزایش حساسیت تست لازم است. همچنین یک تشخیص مبتنی بر واکنش زنجیره ای پلیمراز multiplex PCR جهت تشخیص سالمونلا تیفی بدخیم در نمونه های خون بیماران مشکوک به تب حصبه ایجاد شد.
برای مشاهده کیت استخراج DNA از باکتری کلیک کنید.
