ویروس پاپیلومای انسانی Human Papilloma Virus (HPV)
ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یک ویروس کوچک DNA دار دو رشته ای و بدون پوشش (انولوپ) ، از خانواده پاپیلوما ویریده (Papillomaviridae) می باشد. ژنوم ویروس به صورت حلقوی و در حدود 8kb است. این ویروس عامل ایجاد کننده عفونت HPV (عفونت ویروس پاپیلومای انسانی ) بوده و سلول های پوست یا مخاط را آلوده می کند.
در حال حاضر بیش از 170 نوع یا type از ویروس HPV شناسایی شده است که بیش از 40 تایپ آن ممکن است از طریق تماس جنسی، باعث آلوده شدن مقعد و ناحیه اندام تناسلی (genital) در افراد شود. اغلب این سویه ها، مشکل حادی در فرد مبتلا به ویروس ایجاد نمی کنند. اما بعضی از سویه های HPV می توانند باعث ایجاد زگیل (توده های غیر طبیعی و غیر سرطانی روی پوست)، زگیل تناسلی و یا سرطان شوند.
گروه بندی ویروس های HPV
ویروس های HPV به دو گروه High-risk (ریسک بالا) و Low-risk (ریسک پایین) طبقه بندی می شوند:
- Low-risk HPVs: این گروه از پاپیلوما ویروس های انسانی اغلب بیماری زا نیستند، اگر چه تعداد کمی از تایپ های کم خطر، می توانند باعث ایجاد زگیل، در سطح روی ناحیه تناسلی و یا اطراف ناحیه واژن، مقعد، دهان و گلو شوند.
- High-risk HPVs: این گروه از HPVها ، عامل ایجاد کننده چندین نوع سرطان با منشا ویروسی می باشند. حدودا 14 تایپ از ویروس های پرخطر و با ریسک بالایی که با ایجاد سرطان در ارتباط هستند به این قرار می باشند: 16-18-31-33-35-39-45-51-52-56-58-59-66-68
عفونت HPV | پاپیلومای انسانی
بررسی نتایج چندین مطالعه مورد- شاهدی و کوهورت نشان می دهد که عفونت HPV ، ریسک فاکتور اصلی برای ایجاد نئوپلازی، داخل سلول های اپیتلیال دهانه رحم می باشد و این خطرابتلا ، به طور قابل توجهی با عفونت مداوم با ویروس های پاپیلومای پرخطر مثل HPV16 وHPV18 افزایش می یابد. HPV16 سرطان زا ترین تایپ ویروس پاپیلومای انسانی می باشد و تقریبا با 60% از سرطان های دهانه رحم (Cervical Cancer) ارتباط دارد و تقریبا مسئول 90% از سرطان های دهان و حلق با منشا ویروس پاپیلومای انسانی می باشد. ویروس HPV18 نیز به طور تقریبی با 10 تا 15 % از سرطان های دهانه رحم در ارتباط است.
علایم عفونت HPV | پاپیلومای انسانی
بیشتر عفونت های HPV ، فاقد هر گونه علایم بالینی می باشند و 90% آن ها، طی دو سال به صورت خود به خود برطرف می شوند. با این حال در برخی از موارد، عفونت HPV ادامه می یابد و منجر به زگیل یا ضایعات پیش سرطانی (ضایعاتی با بافت های غیر طبیعی ) می شوند. این ضایعات بسته به محل آسیب دیده ، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم (Cervix)، فرج (Vulva)، واژن (Vagina)، Penis، مقعد (Anus)، دهان (Mouth)، لوزه ها (Tonsils) و گلو (Throat) را افزایش می دهند. گاهی اوقات عفونت HPV بعد از سال ها، مجددا فعال می شود. تصور می شود که سیستم ایمنی با ویروس مبارزه می کند و تنها زمانی که تایپ های با ریسک بالای ویروس، سال ها در بدن فرد مبتلا باقی بمانند، ممکن است با ایجاد تغییرات سلولی در دراز مدت باعث ایجاد سرطان های نام برده، شوند . تحقیقات برای درک چگونگی ارتباط بین HPV و سرطان همچنان ادامه دارد و هنوز علت این که چرا ویروس در اکثر موارد و نه در تمام موارد از بین می رود مشخص نشده است.
به طور کلی سرطان ناحیه اروفارنکس (Oropharynx) یا ناحیه پشت گلو به علت استفاده مداوم از تنباکو و الکل است؛ اما مطالعات اخیر نشان می دهد که در حدود 60 تا 70% از سرطان های اوروفارنکس احتمالا با HPV در ارتباط هستند. بسیاری از این درصد ابتلا ممکن است ناشی از ترکیب ریسک فاکتورهای تنباکو، الکل و HPV باشد.
زگیل تناسلی و پیلوماتوز حنجره
دو ژنوتایپ کم خطر HPV6 و HPV11 از شایع ترین عوامل ایجاد کننده زگیل تناسلی و پیلوماتوز حنجره (Laryngeal papillomatosis ) می باشند.
ویروس HPV سلول های سنگ فرشی پوشاننده سطوح داخلی اندام ها را ، آلوده می کند. به همین دلیل اکثر سرطان های مرتبط با ویروس پاپیلومای انسانی ، کارسینومای سلول های سنگ فرشی (Squamous Cell Carcinoma) نامیده می شوند. برخی از سرطان های دهانه رحم با منشا پاپیلوما ویروس ، که سلول های غدد دهانه رحم را درگیر می کنند آدنوکارسینوم (Adenocarcinoma) نامیده می شوند.
راه های انتقال ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) :
از ریسک فاکتورهای عفونت مقاربتی یا STI ( Sexually transmitted infection) با HPV ، می توان به سن پایین در اولین رابطه جنسی، شرکای جنسی متعدد، سیگار کشیدن، ضعف سیستم ایمنی ( مثلا افراد مبتلا به ویروس HIV) اشاره کرد . نحوه انتقال ویروس معمولا از طریق تماس مستقیم پوست به پوست بوده و از رایج ترین روش های انتقال می توان به رابطه جنسی واژینال، مقعدی و دهانی اشاره کرد.علاوه بر این، ویروس HPV قابلیت انتقال به جنین از طریق مادر در دوران بارداری را دارا می باشد.
طی بررسی های انجام شده ، هیچ مدرکی مبنی بر انتقال ویروس از طریق سطوح و وسایلی مانند صندلی توالت و .. وجود ندارد، با ابن حال سویه های عامل ایجاد کننده زگیل ممکن است از طریق سطوحی مانند کف (floor)، انتقال یابند. یک فرد مبتلا به HPV ممکن است به بیش از یک سویه از ویروس پاپیلومای انسانی آلوده شود.
طبق مطالعات انجام شده، ویروس HPV تنها انسان را تحت تاثیر قرار میدهد. با وجود این که، فرد مبتلا به ویروس HPV ممکن است هیچ تظاهرات بالینی نداشته باشد اما هم چنان قادر به انتقال ویروس از طریق تماس جنسی محافظت نشده به سایر افراد می باشد.
درمان عفونت HPV
در حال حاضرهیچ درمان موثری برای عفونت HPV وجود ندارد و فقط درمان هایی برای علایم بالینی ایجاد شده توسط ویروس، صورت می گیرد ؛ به طور مثال می توان به درمان زگیل اشاره کرد. همان طور که پیش تر اشاره شد، در اکثر افراد مبتلا به ویروس ، عفونت توسط سیستم ایمنی نهایتا طی دو سال برطرف می شود.
برای بررسی راه های درمان به ویروس HPV و تست های تشخیصی برای غربالگری سرطان دهانه رحم مراجعه کنید.
در هر قسمت از این مقاله میتوانید با کلیک بر روی کیت استخراج DNA از بافت ، به اطلاعات و دستورالعمل مربوطه مراجعه فرمایید.