مقالات

PCR چیست | مراحل PCR | کاربرد PCR

pcr

PCR چیست؟

PCR یا واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (Polymerase Chain Reaction) یک تکنیک آزمایشگاهی برای تکثیر سریع و دقیق DNA است. معنی pcr در فارسی «واکنش زنجیره‌ای پلیمراز» است. با این روش می‌توان از مقدار کم DNA، میلیون‌ها نسخه تولید کرد.

PCR   Polymerase Chain Reaction مخفف  است   

در پاسخی به کوتاه به سوال pcr چیه ؟ این تکنیک کاربردی در تشخیص بیماری‌ها، پزشکی قانونی، تحقیقات ژنتیکی و شناسایی ویروس‌ها (مثل کرونا) است.

 

بیشتر بخوانید واکنش زنجیره‌ ای پلیمراز | PCR چیست؟

اصول واکنش زنجیره‌ای پلیمراز

واکنش PCR بر اساس توانایی DNA پلیمراز در سنتز رشته جدید DNA با استفاده از یک الگو و پرایمر انجام می‌شود. مراحل پی سی ار شامل چرخه‌های حرارتی متوالی است که در هر چرخه DNA هدف دو برابر می‌شود.

آنزیم Taq پلیمراز، به دلیل پایداری حرارتی بالا، در دمای بالای چرخه PCR فعال است. این آنزیم قادر است قطعات طولانی DNA را پردازش کند و دارای صحت عملکرد بالا و توانایی ویرایش خطا (proofreading) است.

اجزای اصلی واکنش PCR

1- آنزیم DNA پلیمراز

  • سنتز رشته جدید DNA از روی DNA الگو
  • مقاوم به گرما و فعال در دمای ~70 درجه سانتی گراد

2- پرایمرها

  • توالی‌های کوتاه DNA که به توالی هدف متصل می‌شوند
  • نقطه شروع سنتز DNA را تعیین می‌کنند
  • شامل forward primer و reverse primer

3- نوکلئوتیدها (dNTPs)

  • واحدهای سازنده DNA: ATP، GTP، CTP، TTP

    اجزای اصلی واکنش PCR

    اجزای اصلی واکنش PCR

4- DNA الگو

  • نمونه DNA شامل توالی هدف

5- بافر واکنش

  • محیط مناسب برای فعالیت آنزیم
  • شامل یون منیزیم، پتاسیم و Tris HCl

 

مستر میکس pcr

مستر میکس pcr محلولی آماده شامل آنزیم، پرایمر، dNTP و بافر است که اجرای واکنش را سریع و راحت می‌کند.

مشاهده و خرید  مسترمیکس pcr

مستر میکس pcr

مستر میکس pcr

مراحل انجام PCR

مراحل پی سی ار سه مرحله اصلی دارند :

  1. دناتوراسیون (Denaturation)
    • جداسازی رشته‌های DNA
    • دما: 94–98 درجه سانتیگراد
  2. اتصال پرایمر (Annealing)
    • اتصال پرایمر به توالی هدف
    • دما: 50–65 درجه سانتیگراد
  3. طویل‌سازی (Extension)
    • سنتز رشته جدید DNA توسط آنزیم
    • دما: 72 درجه سانتیگراد

این مراحل در 25–35 چرخه تکرار می‌شوند تا DNA هدف به صورت نمایی افزایش یابد.

جدول فعالیت آنزیم Taq DNA polymerase

دما (°C)تعداد نوکلئوتید ساخته شده در هر ثانیه
7060
5524
371.5
220.25

 

جدول زمان‌بندی مراحل PCR

مرحلهدما (°C)زمان برای توالی کوتاهزمان برای توالی بلند
دناتوراسیون94–9820–30 ثانیه30–60 ثانیه
اتصال پرایمر50–6520–40 ثانیه30–50 ثانیه
طویل‌سازی7230 ثانیه1–2 دقیقه

 

انواع PCR

انواع pcr شامل:

  • qPCR / Real-Time PCR یا همان ریل تایم پی سی آر
  • RT-PCR (Reverse Transcription PCR)
  • Multiplex PCR
  • Nested PCR
  • High-Fidelity PCR
  • Long-range PCR

بیشتر بخوانید انواع تکنیک های RFLP | Nested PCR | PCR | کلنی PCR

کاربردهای PCR

  • تشخیص بیماری‌ها: شناسایی ویروس‌ها، باکتری‌ها و انگل‌ها
  • پزشکی قانونی: شناسایی هویت از نمونه‌های کوچک DNA
  • تحقیقات ژنتیکی: بررسی جهش‌ها و بیان ژن‌ها
  • بیوتکنولوژی و زیست‌شناسی مولکولی: کلونینگ ژن، مطالعه بیان ژن
  • کشاورزی: شناسایی بیماری‌های گیاهی و GMO

مزایا و محدودیت‌ها

مزایا:

  • حساسیت بالا
  • سرعت و تکرار سریع
  • تطبیق‌پذیری در کاربردهای مختلف

محدودیت‌ها:

  • حساسیت به آلودگی
  • نیاز به دستگاه ترموسایکلر
  • محدودیت در تکثیر قطعات بسیار بلند DN

سوالات متداول (FAQ)

real time pcr چیست؟
روش real time pcr (qPCR) برای اندازه‌گیری DNA در هر چرخه واکنش است و در بررسی بیان ژن یا بار ویروسی کاربرد دارد.

ریل تایم پی سی آر چیست؟
نسخه‌ای از qPCR که محصول DNA را در همان چرخه اندازه‌گیری می‌کند. همان qPCR با نگارش متفاوت.

pcr چیه ؟
تکنیک تکثیر DNA در آزمایشگاه از مقدار کم نمونه. روش افزایش تعداد نسخه‌های DNA.

کاربرد پی سی ار چیست؟
کاربرد پی سی ار همان تکثیر DNA است.

مراحل pcr چیست؟
دناتوراسیون، اتصال پرایمر و طویل‌سازی. سه مرحله چرخه‌ای که 25–35 بار تکرار می‌شوند.

انواع pcr چیست؟
qPCR (ریل تایم پی سی آر)، RT-PCR، Multiplex PCR، Nested PCR و غیره.

معنی pcr چیست؟
Polymerase Chain Reaction – واکنش زنجیره‌ای پلیمراز.

مستر میکس pcr چیست؟
محلول آماده شامل آنزیم، dNTP، پرایمر و بافر برای اجرای آسان PCR.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *