ارتباط مستقیم با کارشناس فروش
خطاهای رایج در استخراج DNA و RNA
استخراج DNA و RNA از نمونه‌های زیستی یکی از مراحل پایه‌ای در بیولوژی مولکولی است که کیفیت آن تأثیر مستقیم بر صحت نتایج آزمایش‌های بعدی دارد.
کاربران تازه‌کار به دلیل کمبود تجربه عملی و آشنایی ناکافی با حساسیت روش‌ها، با مشکلاتی مواجه می‌شوند که می‌تواند منجر به کاهش کیفیت یا کمیت اسیدهای نوکلئیک شود.
مشکلات رایج در استخراج DNA و RNA
این مقاله به بررسی مهم‌ترین چالش‌های استخراج DNA و RNA ، علل بروز آن‌ها و ارائه راهکارهای عملی برای پیشگیری و رفع این مشکلات می‌پردازد.
بیشتر بخوانید بهترین کیت استخراج DNA و RNA
۱. مشکلات مرتبط با نمونه و مواد اولیه
| مشکل | علت | راهکار |
|---|---|---|
| کاهش کیفیت یا تخریب DNA/RNA | نگهداری نامناسب نمونه (دمای بالا، زمان طولانی قبل از استخراج) | نگهداری DNA در 20- درجه سانتیگراد و RNA در 80- درجه سانتیگراد؛ کاهش زمان بین جمع‌آوری نمونه و استخراج |
| راندمان پایین استخراج | وجود ترکیبات مزاحم (چربی) | استفاده از کیت متناسب با نوع بافت؛ انجام مراحل پیش‌تصفیه (Pre-treatment) |
| آلودگی نمونه | تماس با سطوح یا ابزار غیر استریل | کار در هود لامینار و استفاده از تجهیزات و مواد مصرفی استریل |
۲. چالش‌های مهارتی
| مشکل | علت | راهکار |
|---|---|---|
| شکستن رشته‌های DNA/RNA | پیپت‌گذاری یا ورتکس شدید | مخلوط کردن ملایم (Flicking) و پرهیز از ورتکس در مراحل حساس |
| خطا در حجم‌برداری | تجربه کم در استفاده از میکروپیپت | تمرین عملی با آب یا محلول بی‌خطر قبل از کار واقعی |
| آلودگی متقاطع | استفاده نکردن از نوک جداگانه بین مراحل یا نمونه‌ها | تعویض نوک بعد از هر بار استفاده؛ استفاده از نوک‌های فیلتردار مخصوص RNA/DNA |
۳. چالش‌های مربوط به مواد شیمیایی و تجهیزات
| مشکل | علت | راهکار |
|---|---|---|
| کاهش کیفیت RNA | وجود RNase در محیط یا ابزار | استفاده از محلول‌ها و ابزار RNase-free؛ پوشیدن دستکش و تعویض مکرر آن |
| راندمان پایین استخراج | سانتریفیوژ با دور اشتباه یا زمان نامناسب | کالیبراسیون منظم سانتریفیوژ و پیروی دقیق از پروتکل |
| خطرات ایمنی | کار نادرست با فنل یا کلروفرم | استفاده از هود شیمیایی و وسایل حفاظت فردی (دستکش، عینک، ماسک) |
۴. چالش‌های مربوط به پروتکل
| مشکل | علت | راهکار |
|---|---|---|
| انجام اشتباه مراحل | مطالعه سطحی پروتکل | مرور کامل پروتکل پیش از شروع و علامت‌گذاری مراحل کلیدی |
| کاهش یا افزایش بیش از حد زمان انکوباسیون | نبود آگاهی از حساسیت زمان در واکنش‌ها | استفاده از تایمر دقیق؛ اجرای مراحل حساس بدون وقفه |
| انتخاب روش نامناسب | عدم شناخت ویژگی‌های نمونه | مشاوره با افراد باتجربه یا بررسی مقالات مشابه قبل از انتخاب روش |
۵. چالش‌های ارزیابی کیفیت محصول
| مشکل | علت | راهکار |
|---|---|---|
| تفسیر اشتباه نتایج ژل الکتروفورز | ناآشنایی با الگوهای باندها | آموزش عملی با نمونه‌های کنترل مثبت و منفی |
| ناتوانی در تشخیص آلودگی | ناآشنایی با نسبت‌های جذب نوری (A260/A280) | آموزش نحوه کار با دستگاه نانودراپ و تفسیر داده‌ها |
نتایج بررسی‌ها و تجربه‌های عملی نشان می‌دهد که بیشترین خطاهای کاربران تازه‌کار در استخراج DNA و RNA نه به دلیل پیچیدگی تکنیکی روش، بلکه به علت عدم آشنایی کامل با ماهیت حساس مولکول‌های زیستی و اصول کار تمیز (Clean Technique) رخ می‌دهد.
بیشتر بخوانید کروموزوم چیست ؟
DNA پایدارتر از RNA است. با این حال، کیفیت آن هنوز می‌تواند تحت تأثیر برخی عوامل قرار بگیرد. این عوامل شامل:
آلودگی پروتئینی
شکستن رشته‌ها در اثر ورتکس شدید
استفاده از سانتریفیوژ با دور نامناسب
RNA بسیار حساس است و نیاز به دقت و سرعت عمل بیشتری دارد. حتی تماس دست بدون دستکش یا استفاده از لوله و نوک آلوده می‌تواند باعث تخریب کامل نمونه شود.
خرید کیت استخراج میکرو RNA از یکتاتجهیز آزما
