آب فوق خالص عاری از نوکلئاز
نوکلئازها: آنزیم‌های هیدرولیز کننده اسیدهای نوکلئیک
نوکلئازها آنزیم‌هایی هستند که اسیدهای نوکلئیک را از طریق شکستن پیوندهای فسفودی‌استری بین زیرواحدهای نوکلئوتیدی هیدرولیز می‌کنند. این آنزیم‌ها به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
- اگزونوکلئازها: از انتهای زنجیره نوکلئوتیدی شروع به شکستن پیوندها می‌کنند.
- اندونوکلئازها: پیوندهای داخلی زنجیره نوکلئوتیدی را می‌شکنند.
انواع و عملکرد نوکلئازها
نوکلئازها در دسته آنزیم‌های هیدرولاز قرار می‌گیرند و عملکرد اختصاصی دارند:
- ریبونوکلئازها (RNase): فقط بر روی RNA اثر می‌گذارند.
- دئوکسی‌ریبونوکلئازها (DNase): فقط بر روی DNA تأثیر دارند.
وجود نوکلئازهایی مانند DNase و RNase در آب می‌تواند نمونه‌های مولکولی ارزشمند را تخریب کند و منجر به نتایج نادرست در آزمایش‌های مولکولی شود.
اهمیت آب فوق خالص و عاری از نوکلئاز
برای جلوگیری از تخریب نمونه‌های DNA و RNA، باید از آب فوق خالص و عاری از نوکلئاز در کاربردهایی مانند PCR، سنتز cDNA، خالص‌سازی اسید نوکلئیک، توالی‌یابی، شبیه‌سازی و تهیه کتابخانه‌های RNA استفاده شود.
مقاومت بالای RNase و روش‌های حذف آن
آنزیم RNase به‌دلیل مقاومت بسیار بالا در برابر غیرفعال‌سازی حرارتی و شیمیایی، در محیط آزمایشگاهی به‌سختی از بین می‌رود. این آنزیم به‌صورت پراکنده در محیط وجود دارد و می‌تواند در مدت زمان کوتاهی نمونه‌های RNA را تجزیه کند.
- اتوکلاو کردن به تنهایی قادر به غیرفعال کردن کامل RNase نیست.
- روش‌های حذف RNase شامل فیلتراسیون و تیمار با دی‌اتیل پیروکربنات (DEPC) می‌باشد.
- DEPC برای غیرفعال کردن RNase مؤثر است، اما می‌تواند بر سایر واکنش‌های آنزیمی نیز تأثیر بگذارد؛ بنابراین برای کاربردهای حساس توصیه نمی‌شود.
آب عاری از نوکلئاز برای رقیق کردن معرف‌ها و جلوگیری از تخریب DNA توسط نوکلئازها و نیز جلوگیری از تداخل واکنش PCR توسط یون‌های موجود در آب دیونیزه مفید است.
جلوگیری از تخریب نمونه‌ها و معرف‌ها در آزمایشگاه
برای جلوگیری از تخریب نمونه‌ها و معرف‌ها، باید از موارد زیر استفاده شود:
- آب فوق خالص و عاری از نوکلئاز
- مواد مصرفی پلاستیکی عاری از نوکلئاز
- رعایت اصول دقیق در عملکرد آزمایشگاهی
خصوصیات آب
آب فوق خالص (UPW) آبی است که به‌طور دقیق تصفیه شده و تنها شامل H₂O و تعداد متعادلی از یون‌های H⁺ و OH⁻ می‌باشد. ویژگی‌های آن شامل:
- مقاومت الکتریکی 18.2 MΩ.cm
- مقدار کربن آلی کل (TOC) کمتر از 10 ppb
- تعداد باکتری‌ها کمتر از 10 CFU/ml
برای طبقه‌بندی آب به‌عنوان آب فوق خالص، نباید حاوی اندوتوکسین‌های قابل تشخیص باشد.
کاربردهای آب فوق خالص
آب فوق خالص در صنایع و کاربردهای مختلف استفاده می‌شود، از جمله:
- کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)
- کروماتوگرافی مایع-طیف‌سنجی جرمی (LC-MS)
- کروماتوگرافی گازی-طیف‌سنجی جرمی (GC-MS)
- طیف‌سنجی جذب اتمی کوره گرافیت (GFAAS)
- ایمونوشیمی (ICC)
- کشف دارو و پزشکی قانونی
- آزمایش‌های مولکولی و سلولی
- PCR، Real-time PCR، RT-PCR، سنتز cDNA
- کشت سلولی پستانداران
- استخراج بیومولکول‌ها بدون خطر تخریب DNA و RNA
- آنالایزرهای بالینی
دستگاه تولید آب فوق خالص عاری از نوکلئاز
شرکت یکتا تجهیز آزما، آب فوق خالص عاری از نوکلئاز (Ultrapure Nuclease-Free Water) را با استفاده از دستگاه تخصصی و فیلتر غشایی 0.22 میکرومتر تولید می‌کند. این آب دارای ویژگی‌های زیر است:
- مقاومت 18.2 MΩ
- عاری از RNase، DNase، پروتئیناز، پیروژن و هرگونه موجود زنده
- فاقد عوامل سمی مانند DEPC، برای جلوگیری از مهار واکنش‌های آنزیمی
- تصفیه‌شده با فیلتراسیون اسمز معکوس (RO) و دی‌یونیزاسیون پیشرفته
- استریل و فاقد آلاینده‌ها یا فعالیت آنزیم
این محصول دارای گرید مولکولی بوده و برای استفاده در آزمایش‌های مولکولی از جمله PCR، RT-PCR و Real-time PCR ایده‌آل است.
